Σύστηµα αποθετηρίου ΜΟΨΕΑΣ

Προβολή microsite

Το σύστηµα αποθετηρίου ΜΟΨΕΑΣ

 

 

Ο ΜΟΨΕΑΣ είναι ένα ισχυρό, ευέλικτο και εύχρηστο σύστηµα αποθετηρίου, το οποίο έχει δοκιµαστεί σε εξαιρετικά απαιτητικά έργα. Σε αντίθεση µε ανταγωνιστικά συστήµατα, ο ΜΟΨΕΑΣ δίνει ιδιαίτερη έµφαση στην ευελιξία και την ευχρηστία προκειµένου να:

• ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος τεκµηρίωσης
• διευκολυνθεί ο τεκµηριωτής στη χρήση θησαυρών όρων
• ελαχιστοποιηθούν τα λάθη κατά την τεκµηρίωση

Ιδιαίτερη σηµασία έχει το µοντέλο δεδοµένων του ΜΟΨΕΑ, το οποίο επιτρέπει την αποτύπωση σύνθετων δοµών που µπορούν να καλύψουν και τις πιο απαιτητικές ανάγκες.

Ο ΜΟΨΕΑΣ µπορεί να υποστηρίξει οποιοδήποτε σχήµα µεταδεδοµένων, ενώ µια εγκατάσταση µπορεί να υποστηρίξει παράλληλα απεριόριστο αριθµό σχηµάτων µεταδεδοµένων, τα οποία µε τη σειρά τους µπορούν να αξιοποιήσουν πολλαπλούς κοινούς θησαυρούς όρων και ταξινοµίες.

Αρχιτεκτονική βασισµένη σε µικρο-υπηρεσίες

Η ευελιξία του ΜΟΨΕΑ απορρέει από τη βασισµένη σε µικρο-υπηρεσίες αρχιτεκτονική του. Ένα πλούσιο σύνολο µικρο-υπηρεσιών επιτρέπει την πραγµατοποίηση µιας πληθώρας διεργασιών χωρίς να χρειάζεται η παρέµβαση του χρήστη, όπως:

1. Αντιστοίχιση µεταδεδοµένων (π.χ. σε DC, EDM, ESE).
2. Δηµοσίευση σε µηχανές ευρετηρίασης (π.χ. Elastic Search)
3. Αυτόµατη παραγωγή thumbnails
4. Αυτόµατη παραγωγή PDF
5. Αυτόµατη προσθήκη υδατογραφηµάτων
6. Αυτόµατη εξαγωγή θησαυρών όρων κατά SKOS.

Τί είναι οι µικρο-υπηρεσίες;

Η αρχιτεκτονική µικρο-υπηρεσιών είναι ένα µοντέλο ανάπτυξης λογισµικού σύµφωνα µε το οποίο σύνθετες εφαρµογές απαρτίζονται από µικρές ανεξάρτητες υπηρεσίες οι οποίες επικοινωνούν µεταξύ τους µέσω language-agnostic API, οι οποίες έτσι αποτελούν µικρά, ανεξάρτητα δοµικά στοιχεία λογισµικού πρόσφορα για αναχρησιµοποίηση µε πολλούς τρόπους.

Ευέλικτο µοντέλο δεδοµένων

Το µοντέλο δεδοµένων του ΜΟΨΕΑ µπορεί να προσαρµοστεί και στα πιο απαιτητικά σενάρια. Βασισµένο σε ένα υπόδειγµα γράφων, επιτρέπει τον ορισµό όχι µόνο ιεραρχιών αλλά και σύνθετων δοµών µε τις οποίες αντιστοιχίζονται τα διάφορα ψηφιακά τεκµήρια. Η ευελιξία του ΜΟΨΕΑ προκύπτει από το σύνθετο µοντέλο που ακολουθείται για τα ψηφιακά τεκµήρια (digital objects), το οποίο κάνει ελάχιστες παραδοχές για τα περιεχόµενα αυτών. Κάθε ψηφιακό τεκµήριο απαρτίζεται από µια σειρά από ροές δεδοµένων (datastreams), τα οποία περιέχουν µεταδεδοµένα ή ψηφιακά αρχεία, όπως εικόνες, έγγραφα κ.α.

Διαλειτουργικότητα

Ο ΜΟΨΕΑΣ ενσωµατώνει ένα πλαίσιο διαλειτουργικότητας το οποίο επιτρέπει:

• την εξαγωγή των µεταδεδοµένων σε διαφορετικά σχήµατα/πρότυπα
• τη δηµιουργία ενιαίου σχήµατος στην περίπτωση που µια εγκατάσταση περιλαµβάνει διαφορετικά σχήµατα
• την ανάθεση URI για κάθε πόρο (ψηφιακή παράσταση, ψηφιακό αντικείµενο, όρο θησαυρού, κλπ.)
• τη δηµιουργία συσσωρεύσεων (aggregations) για κάθε ψηφιακό τεκµήριο
• τη δηµοσίευση των δεδοµένων του αποθετηρίου σε RDF Stores
• τη δηµοσίευση του συνόλου των δεδοµένων στο δικό του OAI-PMH αποθετήριο.

Μακροχρόνια διατήρηση

Ο ΜΟΨΕΑΣ διαθέτει ένα ολοκληρωµένο και στιβαρό µηχανισµό για την υποστήριξη της µακροχρόνιας διατήρησης των δεδοµένων, ο οποίος βασίζεται στο µοντέλο µεταδεδοµένων ψηφιακής διατήρησης PREMIS. Για οποιαδήποτε αλλαγή πραγµατοποιείται σε ένα ψηφιακό τεκµήριο ή ροή δεδοµένων, το σύστηµα παράγει αντίστοιχη εγγραφή PREMIS.

Ορισµένες από τις υπηρεσίες που παρέχονται:

• Διατήρηση του κύκλου ζωής των ψηφιακών τεκµηρίων βάσει του προτύπου OAIS.
• Σχεδιασµός αντιµετώπισης καταστροφών (disaster planning).

Σύνδεση µε Fedora-commons

Το Fedora-commons αποτελεί µια δοκιµασµένη πλατφόρµα για την κατασκευή συστηµάτων αποθετηρίων. Παρέχοντας µόνο µια προγραµµατιστική διεπαφή (API) διασφαλίζει τα δεδοµένα παρέχοντας ένα στιβαρό µοντέλο δεδοµένων και υπηρεσίες διατήρησης σε αυτά. Ο ΜΟΨΕΑΣ υιοθετεί το µοντέλο δεδοµένων του Fedora-commons και ως εκ τούτου η διασύνδεση του µε αυτό δεν θα µπορούσε να είναι ευκολότερη.

Κλιµάκωση

Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει δοθεί στην κλιµάκωση του συστήµατος. Ένα έξυπνο σύστηµα ευρετηρίασης (το οποίο βασίζεται στο δηµοφιλές Elastic Search) σε συνδυασµό µε την ανάθεση URI σε όλους τους πόρους, επιτρέπει την κλιµάκωση του συστήµατος το οποίο µπορεί να εξυπηρετήσει απεριόριστο αριθµό χρηστών.

Υποστήριξη

Πλήρης υποστήριξη µε εγχειρίδια χρήσης / διαχείρισης, videos & screencasts παρέχονται στη διεύθυνση http://mopseus.dcu.gr/

Υπηρεσίες / Λειτουργίες ΜΟΨΕΑ

Διαχείριση θησαυρών / ταξινοµιών

Μια από τις πιο σύνθετες διεργασίες σε ένα αποθετήριο είναι η διαχείριση ορολογίας. Στο ΜΟΨΕΑ αυτή απλοποιείται µε φιλικούς προς το χρήστη µηχανισµούς, χάρη στους οποίους η αναζήτηση ή δηµιουργία όρων γίνεται χωρίς έξοδο από το περιβάλλον τεκµηρίωσης. Η κεντρική διαχείριση θησαυρών όρων και ταξινοµιών διευκολύνει την αναδιοργάνωση αυτών, τη συγχώνευση όρων και την εµφάνιση των τεκµηρίων στα οποία οι όροι αναφέρονται.

Υποστήριξη διαδικασίας ψηφιοποίησης

Η προετοιµασία και οργάνωση της ψηφιοποίησης και η ενσωµάτωση των ψηφιοποιηµένων αντικειµένων στο σύστηµα τεκµηρίωσης είναι από τις πιο περίπλοκες διαδικασίες σε έργα ψηφιοποίησης. Ο ΜΟΨΕΑΣ επιτρέπει την απευθείας φόρτωση ολόκληρων οµάδων (folders) µε ψηφιοποιηµένα αρχεία, τον εύκολο διαχωρισµό τους σε τεκµήρια και την δηµιουργία ψηφιακών τεκµηρίων χωρίς την ύπαρξη άλλου λογισµικού.

Αναφορές

Προσαρµοσµένες αναφορές διευκολύνουν την παρακολούθηση διαφόρων πτυχών σύνθετων έργων και µεγάλων συλλογών.

Crowd sourcing πληροφορίας

Ελάτε σε επαφή µε τους χρήστες σας. Με το ΜΟΨΕΑ µπορείτε να δηµιουργήσετε φόρµες υποβολής στοιχείων για κάθε ενότητα ή συλλογή και να τις κάνετε διαθέσιµες στους επισκέπτες σας. Δώστε στους επισκέπτες τη δυνατότητα υποβολής προτάσεων και σχολίων και αξιολογείστε αυτές τις προτάσεις από το περιβάλλον διαχείρισης.

Ευέλικτα δικαιώµατα πρόσβασης

Το ευέλικτο σύστηµα δικαιωµάτων πρόσβασης, σας δίνει τη δυνατότητα να δηµιουργήσετε ρόλους και να αναθέσετε δικαιώµατα προβολής και πρόσβασης στο περιβάλλον διαχείρισης σύµφωνα µε τις δικές σας ανάγκες. Τα δικαιώµατα πρόσβασης µπορούν να περιορίσουν ένα χρήστη σε συγκεκριµένες συλλογές ή ενότητες του συστήµατος.

Μια µεγάλη εφαρµογή: Αποθετήριο Ακαδηµίας Αθηνών

Το αποθετήριο της Ακαδηµίας Αθηνών (http://repository.academyofathens.gr/) αποτελεί ίσως ένα από τα πιο σύνθετα έργα δηµιουργίας αποθετηρίου και περιβάλλοντος ψηφιακής τεκµηρίωσης που έχουν πραγµατοποιηθεί στη χώρα. Περιλαµβάνει την ενσωµάτωση 46 αποθετηρίων και βάσεων δεδοµένων 11 ερευνητικών κέντρων και της βιβλιοθήκης της Ακαδηµίας Αθηνών σε 1 αποθετήριο ΜΟΨΕΑΣ.

Αναλυτικότερα, το περιεχόµενο του αποθετηρίου τον Απρίλιο 2016 περιλαµβάνει:

• 46 ενότητες, 26 διαφορετικά σχήµατα µεταδεδοµένων
• 330.000 ψηφιακά αντικείµενα (εικόνες, PDF, χάρτες)
• 190.000 ψηφιακά τεκµήρια
• 53.000 όρους λεξιλογίων / θησαυρών

 

Ο ιστότοπος του ΜΟΨΕΑ είναι προσβάσιμος στον σύνδεσμο: http://mopseus.dcu.gr/